Foto: David Meulenbeld

‘Ik kan niet kiezen tussen Van Gogh en Mesdag’

Marjolein de Jong19 March 2019

Renske Suijver (34) studeerde de master Museumconservator aan de VU, werkt al tien jaar bij het Van Gogh Museum en is sinds kort conservator van De Mesdag Collectie in Den Haag. Voordat het museum opengaat, leidt ze ons speciaal rond door muisstille zalen en een daardoor nog meer imponerende collectie. 

Was je als klein meisje al gek op kunst?
“Mijn moeder vertelt altijd dat als ik vroeger kon kiezen tussen winkelen met mijn zussen of naar het museum met mijn ouders, ik altijd voor dat laatste koos. Musea heb ik altijd als prettige plekken ervaren. Toch ben ik niet meteen met kunstgeschiedenis begonnen, maar eerst met Taal- en cultuurstudies in Utrecht. Daarin werd ik direct gegrepen door kunst, esthetiek en de verhalen achter kunst. Daarna koos ik voor de master Museumconservator. Mijn stage liep ik bij het Rijksmuseum op de afdeling 19e eeuw. Daar ben ik toen nog even blijven hangen.”

Wat vind je zo intrigerend aan de 19e eeuw?
“Het is een interessante periode omdat er van alles gebeurt op het gebied van wereldtentoonstellingen en internationale uitwisselingen. Het lijkt alsof kunstenaars zich in die periode nog bewuster worden van hun rol en status. Dat zie je ook bij Mesdag. Hij was kunstenaar, maar ook verzamelaar en mecenas. Hij probeerde ook de kunstmarkt te beïnvloeden.”

Wat is typerend voor de kunst uit deze periode?
“De ontwikkeling van de fotografie vond plaats. Je ziet veel kunstenaars die daardoor op een andere manier de wereld gaan verbeelden. Het hoeft ineens niet meer fotorealistisch te zijn. Je ziet dat het meer gaat om het weergeven van een sfeer en de persoonlijk visie. Daarnaast zijn ook de eerste stappen richting de moderne kunst zichtbaar. In het geheel zie je plots verschillende visies over hoe je met de realiteit om kunt gaan. Of dat nu een landschap betreft of een portret, het wordt heel subjectief. De visie van de kunstenaar zie je terug. Dat vind ik een verrijking. Door kunst kan je anders naar je eigen wereld gaan kijken."

Renske2


Wat doet een conservator de hele dag?
“Ik ben verantwoordelijk voor een collectiegebied. Dat betekent de collectie beheren, zorgen dat het in goede staat is, maar ook beoordelen of een werk kan worden uitgeleend aan andere musea én of er nieuwe aanwinsten een toevoeging zouden zijn. Mijn dagen zijn gevarieerd en nooit is een dag hetzelfde. Stiekem vind ik het zelf heel leuk om mensen rond te leiden. Als ik iemand binnenkrijg die gehaast binnenkomt en diegene gedurende de rondleiding toch even de buitenwereld kan vergeten, dan heb ik ook een goede dag gehad.”

Voel je je bevoorrecht dat je soms in het depot werken mag zien die niet toegankelijk zijn? 
“Absoluut. Dan heeft zo’n schilderij of tekening ineens een heel ander aura. Het kan ook wel heel intiem zijn: alleen met een schilderij dat meer dan honderd jaar geleden geschilderd is door iemand die ook zo intiem met dat werk bezig was. Dat vind ik sowieso het bijzondere van een kunstwerk en dus ook van een origineel ten opzichte van een reproductie.”

Op welk moment is een tentoonstelling voor jou gelukt?
“Natuurlijk kijk ik naar reacties van bezoekers en pers, maar het is gelukt als de bezoekers een verhaal mee hebben gekregen of geïnspireerd zijn over iets waar ze nog weinig over wisten en verrijkt naar buiten komen. Al zijn ze maar getroffen door één mooi schilderij of mooie vaas. Ik vind het verhaal belangrijk, maar de beleving van een kunstwerk staat voorop.” 

Je noemde eerder dit museum een onontdekte parel. Vanwaar die benaming?
“Veel mensen hebben er nog nooit van gehoord of verwarren het met het Panorama Mesdag. Ik vind het een bijzondere collectie die Mesdag heeft samengesteld. Hij had de voorkeur voor schetsmatige werken, dus vlot geschilderd werk, en landschappen waar je zin krijgt om in te stappen. Daarnaast is het museum in een mooi gebouw met imponerende ruimtes en een fijne tuin. Het is een heel prettige plek om te zijn.”

Renske3


Welk werk mogen bezoekers volgens jou echt niet missen? 
“Behalve beeldende kunst kochten de Mesdags ook kunstnijverheid, waaronder keramiek. Een bijzonder werk is het kaststel Pauwvan Theo Colenbrander, momenteel te zien in de tentoonstelling Mesdag & Colenbranderen anders ook een pronkstuk in de vaste collectiepresentatie. Het decor met diepe kleuren en gestileerde pauwenogen is prachtig, en ik kan er zelf niet naar kijken zonder er een eng gezicht in te zien.”

Dus binnenkort net zulke lange rijen als bij het Van Gogh?
“Haha, nee hoor. Dat hebben we in Amsterdam sowieso verholpen door de online kaartverkoop. We zouden wel een percentage van die bezoekers hier willen hebben, maar zoveel hoeft nou ook weer niet. Hier zijn veel intiemere zalen en kabinetjes. Maar ik zou zeker de mooie dingen hier met meer mensen willen delen.”

Als je moet kiezen: Van Gogh of Mesdag?
“Oef, dat kan ik niet zeggen hoor. Als ik mag kiezen wat ik boven mijn bank hang, kies ik een Van Gogh. Maar beide kunstenaars waren heel interessant. Het waren tegenpolen. Mesdag had tijdens zijn leven al veel succes en Van Gogh pas later. Ze hadden een heel andere stijl en verschillende karakters; beiden zijn uniek in de kunstwereld. Is dat diplomatiek genoeg?”